Cây cam

Cây cam với nhiều quả ngọt ngon, thanh nhiệt giải độc tốt được nhiều người trồng trong vườn nhà trong điều kiện các loại hoa quả trên thị trường bị tẩm ướp quá nhiều chất độc hại.

Tên gọi của cây cam

Cây cam được đặt tên theo tiếng Hán Việt có nghĩa là ngọt trong thành ngữ “đồng cam cộng khổ” – ngọt đắng cùng nhau.

Cam chín đúng vụ

Cam cao phong giống cam quý của Việt Nam

Giống cam quý có ở Việt Nam

Đặc điểm cây cam

Cây cam có tên khoa học Citrus sinensis và tên tiếng Anh Orange, cam cùng họ với bưởi nhưng có quả nhỏ hơn, xuất xứ từ Đông Nam Á, Ấn Độ.

Cây cam thuộc loại cây ăn quả thân gỗ, sống lâu năm có thể đến 60 năm, chiều cao khoảng 2-10m, nhiều cành tán, trên thân và cành nhiều gai, hơi sần. Lá cây màu xanh đậm hình trứng, dài khoảng 5-10cm, lá đơn, mọc sole, không có răng cưa.Hoa cam có 5 cánh, màu trắng, mọc thành chùm ở nách lá. Qủa cam hình tròn, kích thước khoảng 7cm, vỏ sần sùi và dày, có nhiều màu sắc xanh hoặc cam, vàng đỏ tùy giống. Bên trong có nhiều nước vị chua ngọt, thanh mát, thịt màu cam. Hiện nay với các kỹ thuật lai tạo cam có thể cho quả quanh năm.

Các giống cam được ưa trồng hiện nay là: cam Sành, cam Mật, cam Hamlim, Cam Xã Đoài, Cam Valenia….

Xem thêm: Các loại cây ăn quả khác cây mít, cây nhãn

Cách trồng chăm sóc cây cam

Cây cam thuộc loại cây thân gỗ khỏe mạnh, ưa thích khí hậu nhiệt đới nước ta nên dễ trồng và chăm sóc.

Nhiệt độ thích hợp với cây cam từ 23-29oC, cây có thể sống trong khoảng 13-45oC, nếu nhiệt độ thấp hơn 13oC cây ngừng sinh trưởng, thấp hơn -5oC cây sẽ chết.

Cam có thể trồng ở nhiều loại đất: đất bồi, phù sa, đất phù sa cổ, đất thung lũng, đất đồi mới khai phá… Tầng đất canh tác dày khoảng 80-100 cm, pH từ 5-7. Đất trồng tốt nhất với cây cam là loại đất thịt có nhiều mùn, dễ thoát nước, mực nước ngầm dưới 1m. Nếu vùng đất trũng hoặc đồng bằng phải lên luống, đào mương để thoát nước. Miền núi và trung du phải chủ động nước tưới tránh cây bị khô hạn.

Tưới nước: Khi cây còn nhỏ đến 3 tuổi phải tưới nước thường xuyên đủ ẩm,vừa phải nếu tưới nhiều cây bị thối rễ, vàng lá, chết cây. Gian đoạn cây có hoa và quả cần tưới điều độ để cây đậu quả và ít rụng.

Trồng cam

Từ lúc trưởng thành và thu hoạch từ 3 tuổi trở đi chúng ta cần bón phân theo giai đoạn để cây sai quả:

• Cam 4-6 tuổi: 880-1200g super lân + 50g phân CanNiBo + 640-800g NPK 30-9-9+TE + 185g phân Kali .
• Cam trên 10 tuổi: 385g phân Kali +1300-2600g NPK 30-9-9+TE+100g phân CanNiBo +2130-2440g super lân.

Các bón phân: NPK(30-9-9+ TE) chia đều 3 lần để bón vào các giai đoạn: trước ra hoa, sau khi đậu quả và sau thu hoạch.

Phân Kali: chia đều 2 lần để bón: Bón sau khi đậu quả và trước khi thu hoạch 1-2 tháng.

Phân super lân: Bón cùng với phân hữu cơ toàn bộ sau khi thu hoạch quả.

Phân CanNiBo: bón trước khi ra hoa và lúc ra quả non chia đều 2 lần.

Tỉa cành tán : Cắt tỉa tán cây cân đối, đều đặn, loại bỏ các cành sâu bệnh, dập, gãy từ khi cây cao từ 0,5-0,6m, tạo khung thân vững chắc và hợp lý. Các cành nên phân bố dạng ngôi sao để hưởng đầy đủ ánh sáng.Những cành già cỗi nên được chặt bỏ để nuôi cành mới cho các năm tiếp theo.

Sâu bệnh thường gặp đối với cây cam: bệnh gân xanh lá vàng, Bệnh Tristeza, Bệnh loét cam quýt, bệnh sẹo, Ruồi vàng hại quả, Rệp sáp, Rệp cam, nhện trắng và nhện đỏ, Sâu đục thân, Sâu vẽ bùa, Bệnh đốm dầu, Bệnh muội đen, Bệnh phấn trắng, Bệnh thán thư, Bệnh chảy gôm, Ruồi đục quả, Sâu xanh, Rầy chổng cánh …cần theo dõi để phát hiện và xử lý bệnh kịp thời.

Cây cam giống tại vườn

Khi thu hoạch quả cần đúng thời điểm và cẩn thận để tránh làm xây xát, dập nát, gẫy cành: khi 1/3-1/2 vỏ quả chuyển màu là thu hái để tránh ảnh hưởng đến năng suất quả.

Nhân giống cam bằng hạt, chiết cành hoặc ghép cành.

• Kali là yếu tố cam lấy từ đất nhiều nhất, vì vậy bón kali có thể làm tăng năng suất cam 10-46%.

Ứng dụng cây trong trang trí cây cam

Cây cam là loại cây ăn quả được ưa chuộng trên toàn thế giới và công dụng che nắng nóng tốt. Cây cam thường được trồng trong sân vườn để làm cảnh, làm cây xanh hoặc làm kinh tế.

• Cam là một trong số loại quả được đánh giá có hàm lượng dinh dưỡng cao và đa dạng, theo nghiên cứu 1 tấn cam tươi chứa: 0,3kg MgO ;1,7kg N; 2,8g B ;1,1kg CaO;; 3,0g Fe; 3,2kg K 2O;0,8g Mn; 1,4g Zn; 0,1kg S 0,6g Cu; 0,5kg P2O5 ;. Cam là thức uống giải khát, hạ nhiệt tốt thường được ăn hoặc vắt nước khi còn tươi.

180 g dung dịch nước cam vắt cung cấp 160% nhu cầu vitamin C trung bình của một người trong một ngày. Cam cũng chứa vitamin A, canxi và chất xơ.

• Vỏ cam dày, có vị đắng được chế biến bằng hơi nóng và sức ép thành thức ăn cho động vật.

Vỏ cam còn được dùng làm đồ trang trí hoặc gia vị cho món ăn. Ép vỏ vam sẽ ra dầu cam là gia vị thực phẩm và chế biến nước hoa. Dầu cam có khoảng 90% d-Limonene cùng với dầu chanh làm dung môi cho nhiều hóa chất tẩy rửa dầu mỡ và tẩy rửa trong gia đình.Chất tẩy rửa từ tinh dầu cam rất hiệu quả, ít độc hại, thân thiện với môi trường và có hương vị tự nhiên dễ chịu.

• Trần bì của vỏ cam là lớp màu trắng là nguồn pectin – vị thuốc nam có tác dụng chữa ho.
• Vỏ, lá và quả cây cam còn được dân gian dùng để trị bệnh các bệnh như: thanh nhiệt, giải độc, cầm máu,đau bụng, …
• Cây cam còn được trồng làm cây bonsai nghệ thuật.